Belenalan Köyü

Antalya İli Akseki İlçesinin bir dağ köyü olan Belenalan Mahallesi Alanya ile Konya’yı bir birine bağlayan antik yolun üzerinde bulunur. Günümüzde “Tarihi Kervan Göç Yolu” anılan antik yol Belenalan Köyünün içinden geçmektedir. Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı bu yolun Akseki İlçe girişinden Sarıhacılar Köyüne kadar olan yaklaşık 3,5 km kısmı restore edilerek yürüyüş yolu olarak alternatif turizmin hizmetine sunulmuştur. Selçuklular ve Osmanlılar döneminde de ticari amaçlı kullanılan bu antik yol Sarıhacılar Köyünden aşağı doğru devam edip Belenalan ve Bucakalan Köylerinden geçip Ali Köprüsüyle Alara Çayını (Ulugüney) geçip Alara Hana ulaşmaktadır. Yolun bu kısmını da yürümek mümkündür.

Belenalan Köyü bu güzergahta Sarıhacılar ile Bucakalan Köylerinin ortasında yer alır. Geçmişte Pazar yerinin bu köyde kurulduğu ve çevre köylerin alışveriş için burada toplandığı anlatılmaktadır. Belenalan Köyünde yer alan ve “Düğmeli” yapım tekniği ile yapılmış ve günümüze ulaşmış olan eski ilkokulda çevre köylerden gelen öğrencilerle birlikte eğitim hizmeti vermiştir. Günümüzde çevre köylerde yaşayan hane sayısının azlığı, bu köyde de oturulan hane sayısının yaklaşık 10’a düşmesi ile geçmişten gelen merkez olma özelliğini kaybetmiştir. Köyün canlılığını kaybetmesinde, bir orman köyü olması, tarım arazisi azlığı ve sulama imkanlarının kısıtlı olması sebebi ile jeolojik durumu bunda etken olmuştur.

Akseki Kaymakamlığının yayınladığı bilgilere göre Belenalan Köyünün 250 – 300 yıllık bir geçmişi vardır. Köy halkının Antakya’nın Belen bölgesinden buraya göç ettiği sanılmaktadır. Köyün ilk adı Belen, sonra Belenilvat günümüzde ise Belenalan olmuştur. Çevresindeki tarihi kalıntılardan Roma ve Selçuklu döneminde de yörede yerleşim olduğu sanılmaktadır. TDK’na göre “Belen” halk ağzında tepe, bayır, dağ üzerindeki yüksek geçit, dik dağ yolu anlamına gelmektedir. Toroslar üzerinde kurulmuş dağ köyü olan ve içinden bir antik yolun geçtiği Belenalan bu anlamlarla uyum sağlamaktadır.

Belenalan Köyü Düğmeli Evleri

Belenalan Köyünde günümüzde 50 adet yapı ve 7 adet sarnıç vardır. Belenalan Köyü Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından “Kentsel Sit Alanı” olarak ilan edilmiştir. Köyde 43 adet özgün yapı ile tüm sarnıçlar tescillenmiştir. Bu tescile “hatıllı kuru duvar” mimari tarzı (Düğmeli Ev) ile yapılmış tahta minareli Belenalan Köyü Eski Camii ve Belenalan Köyü İlkokulu da dahildir. Bu bilgiler Gazi Üniversitesi, Mimarlık Fakültesinden Sayın Özlem SAĞIROĞLU ve Sayın S. Sezi KARAYAZI’nın bölge için yaptıkları çalışmadan alınmıştır. Köydeki evler bahçe içine 2 katlı olarak inşa edilmişlerdir. Yöredeki en güzel düğmeli ev örneklerini bu köyde görmek mümkündür.

Belenalan Köyü Tahta Minareli Eski Camii (Düğmeli Cami)

Yaklaşık 300 yıllık bir tarihi olduğu tahmin edilmektedir. Cami yöreye özgün “Düğmeli Ev” tekniği ile inşa edilmiştir. Köyün yeni caminde fahri imamlık yapan hocanın oğlu Mehmet Güzel’in verdiği bilgiye göre caminin içinde yörede yetişen sedir ağacı, işlemeli minberinde ise katran ağacı kullanılmıştır. Bölgede ahşap minareli camilerden 6 adet kaldığı, bu caminin en özgün örnek olduğu belirtilmektedir. Camideki ahşap minare sağlam kalmış ve ayakta duran tahta minarelerden birdir. Fakat minarenin tamire ihtiyaç duyduğu tarafımızdan gözlemlenmiştir. Caminin girişinde asılı levhadan binanın Fadime ve Hacı Hasan Arıcı tarafından tamir ettirildiği belirtilmektedir. Levhada tarih olmadığı için bu onarımın ne zaman yapıldığı bilinmemektedir.

Bölgede Belenalan, Çimi, Değirmenlik, Emiraşıklar, Güçlüköy ve Hüsamettin köylerinde düğmeli ev tekniği ile yapılmış 6 adet cami olduğu Akdeniz Üniversitesinin arazide yaptığı çalışma ile tespit edilmiştir. Bu camilerdeki tahta minarelerde, bir ahşap baba direği üzerine sekizgen formlu şerefe yerleştirilmiş köşk minaresi bulunmaktadır. Minarenin şerefesine cami bahçesinden ahşap korkuluklu L şeklindeki yine ahşaptan imal edilmiş merdivenle ulaşılmaktadır. Ahşap korkuluklu şerefenin üzerinde hilal şeklinde metal bir alemle sonlanan külah örtülüdür. Şerefealtı ise baba direğe tutturulmuş çıtalarla oluşmuş kadeh formunda yapılmıştır.

Belenalan Köyü Eski İlkokulu (Düğmeli İlkokul)

Belenalan Köyü eski ilkokulu Düğmeli ev tekniği ile inşa edilmiş ve günümüze ulaşmış bina, şuan boş olup restore edilmek için beklemektedir. Bir yamaçta kurulu bina yoldan tek kat gözükürken aşağıda arkadan girişi olan bir kata daha sahiptir. Alttaki bu katta eskiden kullanılan işlikler olduğu ve geçmişte köyde faaliyet gösteren dokuma kooperatifi tarafından kullanıldığı belirtilmiştir. İlkokul düğmeli ev tekniği ile inşa edilmiş olup 2 sınıftan oluşmaktadır. Bir sınıfta 1., 2. ve 3 cü sınıfların diğer derslikte ise 4. Ve 5. ci sınıfların geçmişte ders gördüğü belirtilmiştir. Okulda tek öğretmen olduğu için öğretmenler odası yerine müdür odası vardır. Tek öğretmen aynı zamanda okul müdürüdür. İşlik panosu, sınıf ve müdür tabelaları hala okul içinde asılı durmaktadır.